W dniach 15-18 czerwca 2010 r. w Bielsku-Białej – Szczyrku odbyło się seminarium archiwistyczne na temat „Wystawy w archiwum – drugie życie dokumentów” zorganizowane przez Sekcję Archiwów Instytucji Naukowych i Kulturalnych Stowarzyszenia Archiwistów Polskich oraz Akademię Techniczno-Humanistyczną w Bielsku-Białej.

            Wystąpienia seminaryjne zostały poświęcone typowym problemom wystawienniczym, między innymi: rodzajom i sposobom przeprowadzania wystaw, ich szerokiemu oddziaływaniu, a także współpracy między instytucjami w organizacji wystaw.

            Mgr Mirosława Sztark z Uniwersytetu Wrocławskiego przedstawiła zagadnienia związane ze sposobem zaprezentowania zasobu archiwum uczelnianego, które od około 1999 roku organizuje wystawy we współpracy z muzeum Uniwersytetu. Udostępnione kopie dokumentów zostały zaprezentowane np. na festiwalu nauki dla studentów a także na wystawach organizowanych przy okazji uroczystości uczelnianych. W archiwum Uniwersytetu Wrocławskiego przechowywana jest Księga wystaw.

            Mgr Tomasz Hajewski z Archiwum Państwowego w Katowicach podzielił się swoim doświadczeniem w organizowaniu wystaw pt. „Rok 1945 oczami mieszkańców Śląska i Zagłębia” oraz „Był sobie dokument”. Budżety wystaw, w zależności od ich wysokości, pozwoliły na zaprezentowanie dokumentów, fotografii, plakatów w różnej formie. Pierwsza z wystaw przedstawiała kopie dokumentów w antyramach na stelażach. Uatrakcyjnieniem wystawy była wykonana makieta słupa ogłoszeniowego ze zrobionymi na kolorowym ksero kopiami plakatów oraz publikacja folderów poświeconych wystawie. Pięciokrotnie większy budżet drugiej z omawianych wystaw, pozwolił na zatrudnienie zewnętrznej firmy, która wykonała 16 paneli cyfrowych prezentujących eksponaty.

            Mgr Katarzyna Słysz-Szczucka z tego samego archiwum opowiedziała o organizowaniu wystaw popularyzujących archiwum w różnych miejscach poza macierzystą instytucją np. w szkołach. Podkreśliła funkcjonalną rolę banerów oraz uzupełniającą rolę katalogów przygotowywanych na każdą wystawę.

            Dr Marlena Jabłońska z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu skupiła się na przedstawieniu roli wystaw archiwalnych w internecie. Podkreśliła ogromną rolę formy popularyzacji archiwum w sieci i możliwości zaprezentowania zasobu. Łatwość ekspozycji oraz wielopłaszczyznowość treści pozwalają na pełne zaangażowanie użytkownika i stwarzają możliwość wszechstronnego oddziaływania na niego.

            Swoim doświadczeniem w organizowaniu warsztatu wystawienniczego archiwisty podzielili się również mgr Filip Kwiatek z Narodowego Archiwum Cyfrowego w Warszawie, mgr Ewa Otremba z Akademii Morskiej w Gdyni oraz mgr Teresa Szkudaj i mgr Grażyna Jermakowicz z Głównej Biblioteki Lekarskiej w Warszawie.

            O wystawie jako formie promowania instytucji naukowej mówiły między innymi dr Anna Krzemińska z Instytutu Farmakologii PAN w Krakowie oraz mgr Grażyna Sokół-Szołtysek z Archiwum Państwowego w Katowicach Oddział w Bielsku-Białej. Posiadając odpowiedni materiał, wiedzę, kreatywność, umiejętność, łącząc funkcję promocji, archiwum może stać się wizytówką instytucji. Biorąc udział w różnego rodzaju akcjach kulturalnych archiwum promuje instytucję. O tym w jaki sposób archiwum może zaistnieć skutecznie np. w Nocy Muzeów, mówiła dr Joanna Arvaniti z Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.

            Problematyka popularyzacji i kontaktu widza z obiektem została poruszona w referacie dotyczącym wystaw interaktywnych w uczelni wyższej dr Anny Łosowskiej z Uniwersytetu Marii Curii-Skłodowskiej w Lublinie.

            Mgr Krzysztof Binda z Akademii Techniczno-Humanistycznej w Bielsku-Białej zastanawiał się nad wystawami archiwalnymi jako narzędziem mikro i makropolityki.

            Część seminarium poświęcono tematyce wystawy będącej przedmiotem współpracy między instytucjami. Zastanawiano się nad wystawą jako narzędziem integracji środowiska, formami współpracy między instytucjami, zadano sobie pytanie czy organizowanie wystawy w archiwum i muzeum może być współpracą czy też konfliktem. Swoje rozważania na ten temat przedstawili mgr Marek Glogier z Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie- w formie nagranego filmu, mgr Ryszard Młynarski z Uniwersytetu Wrocławskiego, dr Grzegorz Mędykowski z Naczelnej Dyrekcji Archiwów Państwowych,  mgr Anna Domalanus z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu, mgr Joanna Kapitan i mgr Kinga Kuć z Katolickiego Uniwersytetu Medycznego, mgr Dorota M. Kozielska z Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.

           Problematyka poruszanych wystąpień w trakcie trwania seminarium koncentrowała się wokół warsztatu wystawienniczego archiwisty oraz na oddziaływaniu wystaw i ich rzeczywistym znaczeniu. Starano się z szerokiej perspektywy spojrzeć na wystawy dokumentów, które zmieniają swoją formę, zasięg oddziaływania, służą coraz szerszym celom, operują nowymi środkami, pokazują instytucję na zewnątrz oraz szerzą popularyzację i  edukację archiwalną.